Eenmanszaak of vennootschap?

Je hebt een dienst ontwikkeld of een product in gedachten en je wil eigen bedrijf starten. Voordat je aan de slag kan gaan als zelfstandige in je eigen zaak, moet je eerst een ondernemingsvorm kiezen. Als startende ondernemer heb je verschillende opties om uit te kiezen als het gaat om je ondernemingsvorm. Je hoorde misschien al wel eens van een BV, BVBA, NV, vennootschap of eenmanszaak.

In dit artikel bespreken we de voor- en nadelen van de twee meest populaire ondernemingsvormen in België: de eenmanszaak en de vennootschap.

Welke ondernemingsvormen zijn er?

Als startende zelfstandige kun je kiezen tussen twee ondernemingsvormen, namelijk de vennootschap en de eenmanszaak. Deze keuze moet niet lichtvaardig worden genomen, want er zijn significante verschillen op het gebied van aansprakelijkheid, administratie, oprichtingskosten en in sommige gevallen de belastingen en btw die je moet betalen.

Wat is een eenmanszaak?

Zoals de naam het al verraadt, is er bij dit type ondernemingsvorm slechts één eigenaar die de volledige verantwoordelijkheid draagt voor de zakelijke activiteiten. De eenmanszaak is juridisch gezien een 'natuurlijke persoon', wat wil zeggen dat er geen sprake is van een rechtspersoonlijkheid. Het gevolg hiervan is dat de eigenaar van de eenmanszaak persoonlijk aansprakelijk is en instaat voor alle verliezen, maar aan de andere kant ook alle winst voor hem of haar is.

De voor- en nadelen van de eenmanszaak

De eenmanszaak is de meest gekozen ondernemingsvorm voor startende zelfstandigen in België. Dit zijn de voor- en nadelen op een rijtje.

👍 Voordelen

• Eenvoudig op te richten: Het opstarten van je eenmanszaak is over het algemeen gezien eenvoudig. In tegenstelling tot de vennootschap heb je geen statuten nodig. Daarnaast kun je alles online doen.

• Volledige controle: In de eenmanszaak ben jij de enige beslissingsnemer. Je kunt dus sneller schakelen en volledig jouw visie aanhouden in het bedrijf.
  
• Eenvoudigere boekhouding en administratie: Er zijn minder administratieve verplichtingen dan bij de vennootschap. Zo hoef je geen algemene vergadering te houden en is er ook geen dubbele boekhouding vereist.

👎 Nadelen

• Persoonlijk aansprakelijk: je bent met je persoonlijke vermogen aansprakelijk voor je beroepsschulden. Daarom is de eenmanszaak niet geschikt voor risicovolle ondernemingen.

• Hogere belastingen: De inkomsten van de eenmanszaak vallen niet onder de gunstige vennootschapsbelastingtarieven maar onder de hogere personenbelasting..

• Beperkte financiële mogelijkheden: Wil je investeerders krijgen voor je project of een deel van de eenmanszaak verkopen, dan is dit een stuk moeilijker dan bij een vennootschap.

Wat is een vennootschap?

Een vennootschap kan je ook alleen oprichten, of je kan kiezen om samen, met twee of meer personen een zaak op te richten. De vennootschap beschikt over een eigen rechtspersoonlijkheid, wat wil zeggen dat de vennoten niet persoonlijk aansprakelijk zijn voor fouten of verliezen van de zaak.

In vergelijking met een eenmanszaak is het daarnaast ook een stuk minder eenvoudig om winst aan jezelf uit te keren. Dit komt omdat de inkomsten van een vennootschap belast worden volgens de vennootschapsbelasting. Wil je jezelf als vennoot of eigenaar geld uitkeren, dan wordt dit ook nog eens belast volgens de personenbelasting.

Er zijn verschillende soorten vennootschappen, zoals een besloten vennootschap (BV) of een naamloze vennootschap (NV), elk met verschillende voor- en nadelen.

De voor- en nadelen van de vennootschap

Er zijn meerdere typen vennootschappen in het Belgische recht. Deze delen doorgaans de volgende voor- en nadelen met minieme verschillen onderling.

👍 Voordelen

• Beperkte aansprakelijkheid: met een vennootschap heb je de mogelijkheid om je persoonlijke vermogen af te schermen van de schulden en verbintenissen van de vennootschap.

• Fiscale voordelen: In tegenstelling tot de eenmanszaak valt de vennootschap niet onder de persoonlijke inkomstenbelasting maar onder de vennootschapsbelasting. Daar is het maximale belastingtarief 25%. Ook is het mogelijk om via dividenden en liquiditeitsreserves gunstig geld uit je zaak te halen.

• Meer financieringsmogelijkheden: Heb je investeerders nodig om je zaak te helpen groeien, dan vind je deze een stuk sneller als je een vennootschap hebt. Je kunt namelijk eenvoudiger aandelen verkopen en in onderpand geven aan derden.

👎 Nadelen

• Complexere oprichting: Voor de oprichting van een vennootschap heb je meer administratie. Zo moet je statuten opstellen en in bepaalde gevallen heb je een ondernemingsplan nodig. Daarnaast is de oprichting ook significant duurder.
  
• Toch mogelijk aansprakelijk: Bepaalde vennootschappen zoals de VOF beschermen je persoonlijke vermogen niet. Ook als je grove fouten maakt, kun je persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor schulden van je BV of NV.

• Gedeelde besluitvorming: In deze ondernemingsvorm ben je doorgaans niet de enige beslissingsnemer. Daardoor moet je soms inbinden op jouw visie en plannen.

• Meer administratie: De vennootschap is onderhevig aan meer boekhoudkundige verplichtingen (zoals de dubbele boekhouding) en kan niet alle beslissingen maken zonder het opstellen van documenten zoals notulen. 

Welke ondernemingsvorm is de beste voor startende zelfstandigen?

Het maken van de juiste keuze bij het selecteren van je ondernemingsvorm kan onaangename verrassingen in de toekomst voorkomen. Daarom hebben we hieronder een lijst met vragen opgesteld die je best eens doorloopt en voor jezelf beantwoordt. Op basis van je antwoorden kun je de voor- en nadelen van de eenmanszaak en vennootschap afwegen en een beter geïnformeerde beslissing nemen over je ondernemingsvorm.

• Hoe hoog schat ik mijn winst van mijn activiteit in per jaar?
  Denk je een stuk meer winst te genereren dan je nodig hebt om van te leven? Kijk dan naar een vennootschap.

• Loop ik grote financiële risico's met mijn onderneming?
  Grote risico's en persoonlijke aansprakelijkheid zijn geen optimale combinatie. Een vennootschap kan in dit geval een oplossing bieden.

• Is administratie een hinderpaal?
  Een eenmanszaak brengt een vereenvoudigde en simpele boekhouding met zich mee.

• Hoe groot is mijn startkapitaal?
  Beschik je over weinig of geen startkapitaal? Dan begin je best in een eenmanszaak. Je kan nadien altijd overschakelen.

• Werk ik liever alleen of wil ik partners hebben?
  Je kan geen eenmanszaak oprichten met 2 of meer eigenaars.

• Wat is de kans dat ik in juridische geschillen terechtkom?
  Risicovolle activiteit? Overweeg dan een vennootschap.

Conclusie ondernemingsvorm kiezen als starter

Het kiezen van de meest geschikte ondernemingsvorm als beginnende ondernemer voor jouw persoonlijke situatie en je zakelijke ambities moet voorzichtig worden aangepakt.

Als je een risicovolle activiteit wilt ondernemen, is het de moeite waard om na te gaan of de bescherming van de vennootschap de optimale keuze is. Anderzijds, als je niet veel inkomsten verwacht en snel en goedkoop wilt starten, dan is de eenmanszaak een uitstekende optie.

Je persoonlijke belastingcoach

Blijf je na het lezen van dit artikel toch nog met vragen zitten? Contacteer dan gratis en vrijblijvend de belastingcoaches van Accountable. Zij helpen je graag op weg! ✨

Valesca Wilms

Valesca Wilms is Content Manager bij Accountable België en schrijft over freelancen, zelfstandige zijn en belastingen op basis van haar eigen ervaringen.