Een nieuw professioneel project uittesten zonder je hoofdberoep op te geven? Doeltreffend geld verdienen met een passie die je ontwikkelt na de kantooruren? Of wil je gewoon je inkomen aanvullen? Zelfstandig worden in bijberoep, is dan de juiste keuze! Maar wat dat betekent dit nu voor je inkomen en belastingen? En hoe word je zelfstandige in bijberoep? We leggen je er alles over uit.
- Wat is zelfstandige in beroep en welk beroep kan ik uitoefenen?
- Voorwaarden om te starten als zelfstandige in bijberoep
- Hoeveel kost het om te starten als zelfstandige in bijberoep?
- Hoe wordt het bijberoep belast?
- Welke kosten kan je inbrengen als zelfstandige in bijberoep?
- Ben je als zelfstandige in bijberoep btw-plichtig?
- Hoe word je zelfstandige in bijberoep: stap-voor-stap handleiding
Zelfstandige in bijberoep: wat is het en welk beroepen komen in aanmerking?
Zelfstandige in bijberoep is een juridisch statuut en beschrijft natuurlijke personen die zelfstandig zijn in aanvulling op een ander statuut dat hun sociale zekerheid waarborgt. Of iets minder complex omschreven: personen met een hoofdberoep in loondienst die daarnaast nog een zelfstandige activiteit uitoefenen. Je kent vast wel zo iemand in je omgeving. Denk maar aan Anne met een voltijdse kantoorjob die in het weekend fotografe is op evenementen of Sven die een halftijdse job in loondienst heeft en ook halftijds schrijnwerker in bijberoep is.
De meeste zelfstandigen in bijberoep kiezen voor dit statuut omdat ze graag de zekerheid van een job in loondienst willen behouden terwijl ze hun klantenbestand en inkomsten geleidelijk aan uitbouwen. Of omdat ze van afwisseling houden, dat kan natuurlijk ook. 😉
Welke beroepen kunnen zelfstandige in bijberoep worden?
Net zoals bij zelfstandigen in hoofdberoep, kunnen bijna alle beroepen vertaalt worden naar een zelfstandige activiteit. Als jij voldoende talent, expertise en ondernemerszin hebt om een product of dienst te verkopen, kun je in principe starten als zelfstandige in bijberoep.
Om zelfstandige in bijberoep te worden in Vlaanderen, heb je geen specifieke diploma’s nodig. Tot enkele jaren geleden had je het diploma bedrijfsbeheer en voor bepaalde beroepen in de bouwsector een attest van beroepsbekwaamheid nodig. Dit is niet langer zo voor Vlaanderen, maar let op, want:
- In Brussel heb je sinds 2024 ook niet langer een diploma bedrijfsbeheer nodig, maar voor sommige beroepen moet je wel nog een bewijs beroepsbekwaamheid voorleggen.
- In Wallonië moet je zowel een diploma bedrijfsbeheer als (voor bepaalde beroepen) een bewijs van beroepsbekwaamheid kunnen voorleggen.
Welke regels gelden voor jou? Dat is afhankelijk van op welk adres jij je bijberoep officieel registreert. Later meer over je officiële registratie.
Heb je in Vlaanderen dan geen enkel diploma nodig om een zelfstandige activiteit uit te oefenen? In principe niet. Maar het helpt natuurlijk wel om je expertise, ervaring en geloofwaardigheid te boosten. Je klanten betalen immers voor een kwalitatief product of dienst.
⚠️ Let op, voor sommige beroepen heb je wel een specifiek diploma of getuigschrift nodig. Denk maar aan paramedische beroepen zoals psycholoog, verpleegkundige, kinesist, enzovoort.
Bovendien moet je om te mogen starten als zelfstandige in bijberoep aan een aantal specifieke voorwaarden voldoen. Aan welke lees je in de volgende alinea.
Wie kan zelfstandige in bijberoep worden?
Zoals we eerder al zeiden, zijn zelfstandigen in bijberoep personen die ook een hoofdberoep in loondienst uitoefenen. Om te mogen starten in bijberoep moet je dus nog minstens een halftijdse job uitoefenen.
Dit zijn de voorwaarden:
- Je bent een werknemer die minstens halftijds werkt;
- Of een onderwijzer(es) die minstens 6/10de van een volledig uurrooster werkt als vastbenoemde en minstens 5/10de als je (nog) niet vast benoemd bent;
- Of je bent wettelijk met pensioen;
- Of je bent werkzoekende en de Rijksdienst Voor Arbeidsvoorzieningen (RVA) geeft je toelating om een aanvullende activiteit uit te voeren. Zo kan je met het voordeel Springplank naar zelfstandige je recht op een werkloosheidsuitkering behouden gedurende twaalf maanden terwijl je een nevenactiviteit als zelfstandige uitoefent;
- Of je ontvangt een uitkering van het ziekenfonds (deze vergoeding krijg je op basis van een activiteit in loondienst voor je arbeidsongeschikt werd).
In alle andere gevallen – onbetaald verlof, bijvoorbeeld – word je zelfstandige in hoofdberoep.
Een zelfstandige in hoofdberoep verwerft inkomsten en geniet sociale zekerheid via zijn zelfstandigenstatuut. Een zelfstandige in bijberoep verwerft inkomsten en geniet sociale zekerheid via zijn statuut van werknemer, pensioen, werkloosheid of een eventuele uitkering van het ziekenfonds. Kortom, via één van deze andere statuten, maar niet via zijn statuut van zelfstandige in bijberoep.
Hoeveel kost het om te starten als zelfstandige in bijberoep?
Je moet je officieel registreren bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) en dat kost je € 105,50. Deze registratie kun je zelf in orde brengen, of je kunt je laten bijstaan door een ondernemingsloket, boekhouder of accountant. Na je officiële registratie ontvang je het ondernemingsnummer. Dit nummer moet je gebruiken om je btw-nummer te activeren en staat op al je facturen.
Daarnaast heb je waarschijnlijk ook opstartkosten, denk maar aan materiaal, een cursus of opleiding, laptop, bepaalde toestellen… Hoeveel deze opstartkosten bedragen, zijn afhankelijk van je bijberoep en persoonlijke situatie. Dit zijn overigens beroepskosten (kosten die je maakt in functie van je professionele activiteit) en zijn fiscaal aftrekbaar.
💡Accountable tip: Vaak volg je een opleiding of koop je materiaal aan nog vòòr je officieel start als zelfstandige. Daarom mag je kosten, gemaakt tot drie maanden voor je officiële startdatum, inbrengen als beroepskosten.
Als zelfstandige in bijberoep ben je verplicht je aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Aan dit sociaal secretariaat betaal je sociale bijdragen, wat in de meeste gevallen overeenkomt met zo’n 20,5% van je belastbaar inkomen.
Omdat startende zelfstandigen in bijberoep vaak nog niet precies weten hoeveel ze zullen verdienen, is het mogelijk om te kiezen voor een minimumbijdrage (€ 98,52 per kwartaal in 2024).
- Blijkt je belastbaar inkomen van je bijberoep lager dan € 1.865,45 per jaar, dan moet je geen sociale bijdragen betalen (en krijg je de minimumbijdrage terugbetaald).
- Blijkt het dat je onvoldoende sociale bijdragen hebt betaalt, dan moet je bijbetalen
🔗 Lees meer over sociale bijdragen als zelfstandige in bijberoep
En tot slot: je belastingen. Ook als zelfstandige in bijberoep betaal je belastingen op je inkomsten. Je wordt belast volgens de progressieve personenbelasting, net zoals je inkomsten uit je hoofdberoep.
Bijberoep en belastingen: hoeveel houd je over van je bijberoep?
De Belgische belastingen zijn progressief. Het inkomen dat je verdient als zelfstandige in bijberoep wordt dus aan je loon toegevoegd. Het is heel waarschijnlijk dat je door dit aanvullend inkomen in een hogere belastingschijf valt en dus belast wordt met de hoogste belastingdruk.
Stel dat je jaarinkomen uit je hoofdberoep in loondienst € 44.000 bedraagt en je inkomsten uit je bijberoep € 8.000, dan beland je al in de hoogste belastingschijf (50%). Daarom raden we je aan om voldoende beroepskosten in te brengen. Zo kun je je netto belastbaar inkomen te verlagen, waardoor je uiteindelijk minder belastingen zult betalen.
🔗 Lees meer over je belastingen als zelfstandige in bijberoep
Welke kosten kan je inbrengen als zelfstandige in bijberoep?
Alle kosten die rechtstreeks bijdragen aan het uitbouwen en groeien van je onderneming, zijn in principe fiscaal aftrekbaar. Houd alle bonnetjes en facturen dus goed bij, want daarmee kun je de belastingdruk aanzienlijk verlagen!
Voor zelfstandigen in bijberoep is dit vaak: je laptop, gsm, werkmateriaal, (een deel van) de internetfactuur, energiefactuur, (een deel van) je autokosten, drukwerk… Hier vind je meer inspiratie voor het inbrengen van beroepskosten voor zelfstandigen in bijberoep.
🔗 Lees meer over beroepskosten
Ben je als zelfstandige in bijberoep btw-plichtig of niet?
Moet je als zelfstandige in bijberoep btw aanrekenen op je facturen en kun je de btw van professionele aankopen aftrekken? In principe wel, tenzij je uitdrukkelijk kiest voor de btw-vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen.
Elk bedrijf met een jaarlijks omzetcijfer lager dan € 25.000 komt in aanmerking voor deze btw-vrijstellingsregeling.
Je moet bijgevolg:
- Geen btw aanrekenen aan je klanten
- Geen btw doorstorten aan de Belgische staat
- Geen btw-aangifte indienen.
De keerzijde van de medaille? Je kunt geen btw aftrekken (en dus recupereren) van de facturen van je leveranciers.
🔗 Lees meer over de btw-vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen
Sommige vrije beroepen voor diensten van medische verzorging zijn altijd vrijgesteld van btw. Dit wil zeggen dat ze geen btw moeten aanrekenen, noch doorstorten. Hier vind je daar meer informatie over.
Starten als zelfstandige in bijberoep: stap-voor-stap gids
Of je nu zelfstandig wordt in bijberoep of in hoofdberoep, als natuurlijke persoon of als vennootschap, er zijn altijd een aantal stappen die je moet volgen:
- Openen van een zakelijke bankrekening (niet verplicht, wel aangeraden)
- Inschrijven in het KBO (kost: € 105,50)
- Verplichte aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds.
- Btw-nummer aanvragen en activeren
- Sociale bijdragen en een inkomstenbelasting betalen.
Het is niet ingewikkeld. Je moet enkel de zaken in de juiste volgorde doen: ontdek hier de verschillende stappen om te starten in detail.
Veel succes!
Natuurlijk komt er wel wat administratief werk kijken bij het statuut van zelfstandige in bijberoep. Bij Accountable doen we er alles aan om die werklast te verkleinen. Jij scant je facturen en bonnetjes, en wij doen de rest! Probeer Accountable nu 14 dagen gratis.
Veelgestelde vragen over starten als zelfstandige in bijberoep (FAQ)
Nee, je hoeft niet verplicht een boekhouder of accountant onder de arm te nemen als zelfstandige in bijberoep. Je bent wel verplicht om een correcte boekhouding te voeren en je inkomsten aan te geven bij de belastingen. Je kunt perfect je boekhouding zelf voeren met behulp van de juiste software, zoals Accountable. De keuze ligt dus bij jezelf.
De officiële registratie van je onderneming bij het KBO kost € 105,50 en voor je btw-nummer betaal je nogmaals zo’n € 60. Laat je je bijstaan door een ondernemingsloket of accountant, dan betaal je iets meer. Daarnaast moet je ook rekenen houding met je opstartkosten, eerste sociale bijdrage en andere beroepskosten.
Als zelfstandige in bijberoep word je belast volgens de progressieve belastingschijven (25%-50%). Omdat je inkomsten uit je hoofdactiviteit in loondienst samengeteld worden met die uit je bijberoep, beland je al snel in de hoogste belastingschijf. Daarom is het belangrijk om gericht beroepskosten in te brengen.
Als zelfstandige in bijberoep mag je zoveel verdienen als je wilt. Maar let op, je inkomsten uit je hoofdberoep en bijberoep worden samengeteld voor de belastingen. Hierdoor kom je al snel in de hoogste belastingschijf terecht en betaal je dus meer belastingen. Je wordt progressief belast vanaf de eerste euro die je verdient met je bijberoep.
Elke belastingbetaler in België heeft recht op een belastingvrije som. Dit betekent dat een deel van je belastbaar inkomen niet belast wordt. De belastingvrije som bedraagt € 10.160 voor aanslagjaar 2024, inkomstenjaar 2023 en kan variëren naargelang je persoonlijke situatie (vb. kinderen ten laste). De belastingvrije som wordt ook belast volgens de progressieve belastingschijven. Voor een voorbeeld over hoe deze som wordt toegepast, kun je hier een kijkje nemen.
