Van A tot Zelfstandige: verklarende woordenlijst voor startende ondernemers

Ben je een startende ondernemer en probeer je een weg te banen doorheen alle fiscale termen? Of ben je al een tijdje actief als zelfstandige, maar word je gek van het vakjargon? Neem dan even deze beknopte woordenlijst door. Zo ben je helemaal mee met alle basic fiscale terminologie, van de opstart tot de boekhouding van je bedrijf. Let’s go!

1. Aanslagjaar
2. Afschrijving
3. Aftrekbare kosten
4. Bijberoep
5. Balans
6. Belastingschijven
7. Boekhouding
8. Boekhoudkundige periode
9. Btw
10. Creditnota
11. Eenmanszaak
12. EER (Europese Economische Ruimte)
13. Extra-EU
14. Factuur & ticket 
15. Faillissement
16. Forfaitaire beroepskosten
17. Franchisenemer
18. Hoofdberoep
19. Intra-EU
20. Intra-EU listing
21. Investeringen
22. Investeringsaftrek
23. Jaarrekening
24. Klantenlisting 
25. KBO
26. NACEBEL
27. Offerte
28. Omzet
29. Personenbelasting
30. Resultatenrekening
31. Sociale bijdragen
32. Verleggingsregeling
33. Vennootschap
34. Vennootschapsbelasting
35. Waardevermindering

Verklarende woordenlijst voor starters

 🟣 Aanslagjaar

Het aanslagjaar begint op 1 januari en eindigt op 31 december. Dit is de periode waarop de belastingen berekend worden. 

De belastingen worden pas definitief berekend na het afsluiten van het aanslagjaar, wanneer je exact weet wat je inkomsten waren. Zo betaal je in 2023 belastingen voor het aanslagjaar 2022. 

🟣 Afschrijving 

Investeringen of goederen die je meer dan 1 jaar gebruikt, moet je in de boekhouding afschrijven over het aantal jaar dat je ze denkt te gebruiken. Investeringen hebben vaak een grotere kost en als je afschrijft binnen hetzelfde jaar, zouden soupeer je al je (boekhoudkundige) winst van dat ene jaar in één keer op! 

🟣 Aftrekbare kosten 

Dit zijn kosten die je maakt in functie van je bedrijf. Kosten die je zaak vooruit helpen, mag je inschrijven in de boekhouding en trek je dus af van je belastbaar inkomen. 

Wanneer het gaat over een investering, dan trek je in deze boekhoudkundige periode enkel de afschrijving van dit jaar af. De aftrekbare kost is dan beperkt tot de afschrijving. 

🟣 Bijberoep

Wanneer je naast een hoofdberoep (minimum 50%) ook nog een zelfstandige activiteit uitoefent. 

Je betaalt op de inkomsten uit je bijberoep slechts een beperkte sociale bijdrage. Wel worden de inkomsten uit je bijberoep bij je loon gerekend, waardoor de belastingen al snel oplopen. Het zelfstandig bijberoep is een volwaardig bedrijf en wanneer je btw-plichtig bent, breng je ook de kosten voor je zaak in. 

🟣 Balans 

De balans is het overzicht van de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen van een onderneming, een instelling of een persoon. Je kan het vergelijken met een foto van de financiële situatie op dat specifieke ogenblik. 

🟣 Belastingschijven

De personenbelasting in België is progressief en werkt in belastingschijven. Zo betaal je een beperkte belasting op het eerste gedeelte van je inkomsten, maar betaal je steeds hogere belastingen op de daaropvolgende inkomstenschijven. 

Dit systeem moet de laagste inkomens ontzien en reserveert de zwaardere belastingdruk voor de hogere lonen. Op de website van de FOD Financiën kan je een kijkje nemen in welke belastingschijf jij precies valt.

🟣 Boekhouding

De boekhouding is verplicht en bevat alle bewijsstukken van de inkomsten en uitgaven van een bedrijf: de inkomende en uitgaande facturen, rekeninguittreksels en afschrijftabellen. 

Kleinere bedrijven met een omzet tot € 500.000 per jaar, kunnen een vereenvoudigde boekhouding voeren. Grotere bedrijven moeten een dubbele boekhouding bijhouden.  

🟣 Boekhoudkundige periode

De periode waarbinnen zaken zoals de btw moeten ingediend worden. In België rekenen we in kwartalen. 

🟣 Btw

De ‘belasting op de toegevoegde waarde’, is een taks die door de staat wordt geïnd op de verkoop van goederen en diensten. De btw geldt als een belasting op consumptie. 

🟣 Creditnota

Een creditnota is een officieel document dat gebruikt wordt om een fout op een factuur recht te zetten. 

🟣 Eenmanszaak

De eenmanszaak is een zeer eenvoudige ondernemingsvorm, waarbij jijzelf, als natuurlijke persoon, verantwoordelijk bent voor de economische activiteit van je bedrijf. Je bent volledig aansprakelijk en alle winst wordt beschouwd (en belast) als loon. 

🟣 EER (Europese Economische Ruimte)

De EER bestaat uit 30 landen: de 27 landen van de EU en 3 landen van de Europese Vrijhandelsassociatie (EFTA): IJsland, Liechtenstein en Noorwegen. Zwitserland behoort niet tot de EER en sinds 1 januari 2021 hoort ook het Verenigd Koninkrijk niet meer tot de EU of de EER. 

Bij handel binnen de EU of EER geldt de btw-verleggingsregeling. Dan moet de btw, afhankelijk van het soort goederen, door de koper aan de eigen overheid betaald worden. 

🟣 Extra-EU

Bij handel met landen buiten de EU moet geen btw betaald worden. Wel is het belangrijk om een bewijs voor te leggen dat de goederen de EU wel degelijk hebben verlaten. 

🟣 Factuur & ticket 

Deze ken je vast wel. Een factuur is een bewijs van betaling dat specifiek verwijst naar je bedrijf. Wat er allemaal op een factuur moet staan, lees je hier. Met een factuur verlaag je zowel je belastbaar inkomen en recupereer je (een gedeelte van) de btw. 

Een bonnetje of ticket is een betaalbewijs dat niet specifiek naar de koper verwijst. Een bonnetje of ticket kan je wel inbrengen in de belastingen, maar is niet voldoende om de btw te recupereren. 

🟣 Faillissement

Het faillissement is een bescherming tegen schuldeisers. Wanneer jouw bedrijf structureel in de financiële problemen zit, is het faillissement aanvragen soms de enige mogelijkheid. Dan worden alle bezittingen van het bedrijf door de curator verkocht. 

🟣 Forfaitaire beroepskosten

Wanneer je je beroepskosten niet één voor één bijhoudt, maar kiest om een vast bedrag aan beroepskosten in mindering te brengen van je belastbaar inkomen. 

🟣 Franchisenemer 

Een franchisenemer is een zelfstandige, die bij het runnen van zijn zaak beroep doet op een bekende merknaam. De franchisenemer investeert zelf en is zelf verantwoordelijk voor de goede dagelijkse werking, maar kan wel beroep doen op bijvoorbeeld de grotere aankoopcontracten van het merk. Verder is hij ook verplicht zich te houden aan de algemene regels van de grotere groep. McDonald’s is een bekend voorbeeld van een franchise.

🟣 Hoofdberoep

Bij een hoofdberoep ga je volledig voor je zelfstandige activiteit. Dit je voornaamste of enige inkomstenbron. 

🟣 Intra-EU

Wie handel drijft binnen de EU, moet rekening houden met de btw-verleggingsregeling. Zie ook EER. 

🟣 Intra-EU listing

Wie handel drijft met andere landen binnen de EU of de EER, moet elk kwartaal ook de klantenlijst of Intra-EU listing doorgeven. 

🟣 Investeringen 

Een investering is de aankoop van een goed dat meerdere jaren meegaat en dat je dus boekhoudkundig moet afschrijven. Een gebouw, wagen, laptop, printer of gsm zijn typische investeringen en hebben elk hun eigen afschrijvingstermijn. 

🟣 Investeringsaftrek

Maatregel van de Federale overheid om de Belgische economie te stimuleren, die toelaat om een percentage van een bepaalde investering extra in te brengen in de belastingen, bovenop de gewone afschrijving. 

🟣 Jaarrekening

De jaarrekening is het financieel verslag van een onderneming en wordt gemaakt op het einde van het financieel boekjaar. Voor de meeste vennootschappen is een jaarrekening verplicht, voor een eenmanszaak niet. 

🟣 Klantenlisting of btw-listing 

Een lijst van alle bedrijven aan wie je het voorbije jaar voor meer van € 250 exclusief btw hebt gefactureerd. Deze lijst moet jaarlijks door elk btw-plichtig bedrijf worden opgeladen bij Intervat. 

🟣 Kruispuntbank der Ondernemingen of KBO

In deze databank van de Federale overheid staan de basisgegevens gedocumenteerd van alle Belgische ondernemingen: de naam, btw-nummer, vestigingsgegevens en de rechtsvorm, maar ook de oprichtingsdatum en de economische activiteiten. 

Wanneer je een bedrijf opricht, een eenmanszaak of een vennootschap, dan moet je je ondernemingsnummer laten registreren bij de Kruispuntbank der Ondernemingen.  

🟣 NACEBEL

Deze codes duiden aan in welke sector je actief bent en komen overeen met de activiteiten die je uitvoert. Deze worden gelinkt aan je bedrijf en je btw-nummer. Bij de opstart van je bedrijf is het zinvol om meerdere codes uit te kiezen. Bij de btw-administratie (Intervat) moeten wel enkel de codes gedocumenteerd staan die je op dat moment ook echt uitvoert. 

🟣 Offerte

Document waarop de aangeboden diensten worden omschreven, samen met de prijs en eventuele andere voorwaarden. Opgelet, een offerte is een bindend document, tenzij je expliciet vermeldt dat het document niet bindend is. 

🟣 Omzet 

Het totaal van alle goederen en diensten die werden verkocht en gefactureerd over een bepaalde periode. Het totaal van de opbrengsten uit de reguliere activiteit van het bedrijf.

🟣 Personenbelasting

De belasting aan de staat op je persoonlijke inkomsten. Dit gaat voornamelijk over je loon, maar ook over andere eventuele inkomsten waarop je nog geen belastingen hebt betaald. 

Wanneer je een eenmanszaak hebt, of actief bent als zelfstandige in bijberoep, dan vallen de inkomsten uit je zelfstandige activiteit onder de personenbelasting. 

🟣 Resultatenrekening of de winst- en verliesrekening

In de resultatenrekening neem je alle kosten en alle opbrengsten van het boekjaar op. Op deze basis kan je zien of je dat jaar winst hebt gemaakt, of verlies. 

🟣 Sociale bijdragen

Jaarlijkse bijdrage waarmee je als zelfstandige je sociale zekerheid financiert. In België betaal je een minimumbedrag per kwartaal en wordt de uiteindelijke sociale bijdrage na een jaar definitief berekend op je werkelijke inkomsten. 

🟣 Verleggingsregeling 

Normaal wordt de btw geïnd en doorgestort door de verkoper. Bij de btw-verleggingsregeling wordt de btw echter ‘verlegd’ naar de koper. Deze heeft dan nog geen btw betaald bij de aankoop en moet deze zelf nog aangeven en betalen. 

De verleggingsregeling komt vooral voor wanneer je zaken doet met andere landen binnen de EU of EER.  

🟣 Vennootschap

Een vennootschap is een ondernemingsvorm en wordt opgericht om winst te realiseren. Afhankelijk van de soort vennootschap heb je als oprichter wel of geen startkapitaal nodig, en heb je al dan niet een beperkte aansprakelijkheid. Deze beperkte aansprakelijkheid, samen met de interessante vennootschapsbelasting, is voor veel ondernemers de belangrijkste drijfveer om een vennootschap op te richten. 

🟣 Vennootschapsbelasting

Vennootschappen betalen een vennootschapsbelasting, en deze ligt met zijn 25% over het algemeen lager dan de personenbelasting. Wanneer jouw zelfstandige activiteit goed begint te draaien, kan je overwegen om een vennootschap op te richten. Na alle kosten en het loon dat je jezelf uitbetaalt, blijft de resterende winst in de vennootschap. Deze winst wordt dan belast aan 25%, en niet volgens de progressieve personenbelasting. 

🟣 Waardevermindering

Iets wat je nu aankoopt, verliest na een tijdje een deel van zijn waarde. Met deze waardevermindering moet je in de boekhouding rekening houden, bijvoorbeeld wanneer je deze zaken later weer doorverkoopt. 

Accountable is er om je te helpen

Het is soms niet makkelijk om je weg te vinden als (startende) ondernemer, maar Accountable is hier om je te helpen met je boekhouding en belastingaangifte. Probeer het nu gratis!