Krijg je ouderschapsverlof als zelfstandige? Dit zijn je rechten als ondernemende ouder!

Als je zelfstandig ondernemer bent, leveren je sociale bijdragen meestal minder op in vergelijking met de sociale voordelen waarvan je als werknemer zou genieten. Hoe zit het met je sociale rechten als je een kindje krijgt of adopteert? Heb je ook recht op betaald zwangerschaps- of ouderschapsverlof? En hoe zit het met vaderschapsverlof? Zie de toekomst gerust rooskleurig in, want ook als zelfstandige krijg je een financieel duwtje in de rug. In dit artikel lees je er alles over!

Heb ik als zelfstandige recht op zwangerschapsverlof of moederschapsrust? 

Als zelfstandig onderneemster heb je recht op zwangerschapsverlof (ook wel moederschapsrust genoemd) voor maximaal 12 weken in totaal, of 13 weken als je van een meerling bevalt. Zwangerschapsverlof of moederschapsrust als zelfstandige bestaat uit een verplichte en niet-verplichte periode.

3 van je 12 weken bevallingsverlof horen bij je verplichte bevallingsrust. Je neemt ze verplicht op: 

• 7 dagen voor de vermoedelijke bevallingsdatum  
• 2 weken na de geboorte 

De overige 9 weken (of 10 als je bevalt van een meerling) van je moederschapsrust als zelfstandige mag je naar keuze opnemen, zolang je dat maar in blokken van 7 kalenderdagen doet. Na je bevalling krijg je een periode van 36 weken waarin je die postnatale bevallingsrust mag opnemen.  

Welke uitkering krijg ik tijdens mijn zwangerschapsverlof?

• Tijdens de eerste 4 weken krijg je voor elke week bevallingsverlof een moederschapsuitkering van 872,87 euro in 2025. Neem je halftijds moederschapsrust op? Dan ontvang je de eerste 4 weken 436,44 euro.
• Vanaf de 5de week ontvang je een uitkering van 798,37 euro. Bij halftijds verlof ontvang je vanaf de 5de week 399,18 euro. 
• Als je een kindje adopteert, bedraagt je adoptie-uitkering 609,02 euro per week. 

Hieronder vind je de bedragen nog eens terug in een handig overzicht.

⚠️ Opgelet: om recht te hebben op de moederschapsuitkeringen hierboven, moet je je sociale bijdragen in het tweede en derde kwartaal van je zwangerschap betaald hebben. Voor adoptie zijn dat de sociale bijdragen in het kwartaal voorafgaand aan de adoptie.  

Neem je moederschapsrust voltijds of halftijds op? 

Je kunt ervoor kiezen om je zwangerschapsverlof als zelfstandige voltijds of halftijds op te nemen. 

• Wanneer je je moederschapsrust voltijds opneemt, dan moet je tijdens je verlof je zelfstandige activiteit volledig stopzetten. 
• Ga je halftijds aan de slag? Dan krijg je 18 halftijdse weken moederschapsrust. 

Je kunt je moederschapsrust verlengen

Als je kindje na de geboorte meer dan 7 dagen in het ziekenhuis moet verblijven, dan kun je je bevallingsverlof verlengen met het aantal volledige weken waarin je baby in het ziekenhuis bleef. De eerste 7 dagen hoef je dan niet mee te rekenen. Je kunt je bevallingsverlof met maximaal 24 weken verlengen, of met 48 weken als je je moederschapsrust halftijds opneemt.  

Adoptieverlof en adoptie-uitkering als zelfstandige

Als zelfstandige heb je in België recht op adoptieverlof voor maximaal 6 weken. Je krijgt nog wel 3 weken adoptieverlof extra, te verdelen onder beide ouders. In sommige situaties is het mogelijk om je adoptieverlof te verlengen. Zoals je in de tabel hierboven kon lezen, bedraagt de adoptie-uitkering die je krijgt als zelfstandige 609,02 euro. 

Hoe zit het met vaderschapsverlof als zelfstandige? 

Word je papa of co-ouder en ben je zelfstandige in hoofdberoep of meewerkende echtgenoot? Dan heb je recht op 20 hele of 40 halve dagen vaderschaps- of geboorteverlof, met uitkering. Tijdens deze periode ontvang je een uitkering van 99,51 euro per volledige verlofdag.

Neem je maar maximaal 8 dagen op? Dan heb je naast de vergoeding voor het aantal vakantiedagen recht op een eenmalige vergoeding van 135 euro. Dit bedrag is een vergoeding voor de aankoop van dienstencheques. 

💡Accountable tip: Was je een of twee kwartalen voor de geboorte geen zelfstandige, maar wel in het kwartaal van de geboorte van je baby? Dan heb je als zelfstandige recht op vaderschapsverlof als je in die periode wel hebt gewerkt als werknemer of ambtenaar.

De voordelen voor zelfstandige moeders op een rij

• Vrijstelling sociale bijdragen: tijdens je moederschapsrust hoef je in het eerste kwartaal na de bevalling geen sociale bijdragen te betalen, terwijl je je sociale rechten wél behoudt. Er zit wel een klein addertje onder het gras: je eventuele VAPZ-bijdrage van dat kwartaal is niet aftrekbaar. 
• Gratis dienstencheques: zelfstandige moeders en meewerkende echtgenoten hebben na de bevalling recht op 105 gratis dienstencheques voor huishoudelijke hulp. Opgelet: je moet dan wel opnieuw aan de slag gaan in je zaak en de sociale bijdragen van een zelfstandige in hoofdberoep betalen.
• Startbedrag of kraamgeld: net als iedereen krijg je een mooi extraatje voor elk kindje dat geboren wordt, of dat je adopteert:
  💰Voor Vlaanderen is dat het Startbedrag: in 2025 bedraagt dat 1.238,78 euro voor elk kind.
  💰 In Wallonië en Brussel is dat het kraamgeld of de adoptiepremie: 1.340,90 euro voor elk kind. 

Alle bedragen in dit artikel dateren van januari 2025. Voor de meest recente cijfers kun je terecht op de website van Infino.

FAQ: Veelgestelde vragen over ouderschapsverlof voor zelfstandigen

Auteur - Valesca Wilms

Valesca Wilms is Content Manager bij Accountable België en schrijft over freelancen, zelfstandige zijn en belastingen op basis van haar eigen ervaringen.

Wie is Valesca ?