Bruto en netto inkomen voor zelfstandigen: zo bereken je je netto inkomen

Vaak hangt de keuze tussen werknemer blijven of zelfstandige worden af van hoeveel je aan het einde van de maand netto overhoudt. Om te weten of je als zelfstandige wel voldoende zal verdienen voor de levensstijl die je wilt, moet je je bruto inkomsten accuraat naar netto kunnen omzetten.

Als werknemer doen je werkgever en de overheid dit voor je, maar als freelancer of zelfstandige sta je er alleen voor. Gelukkig kun je aan de hand van enkele tips en tricks het berekenen van je netto belastbaar inkomen als zelfstandige een stuk eenvoudiger te maken.

1. Wat is het bruto inkomen?
2. Bruto naar netto voor zelfstandigen
3. Voorbeeld berekening

Waaruit bestaat je bruto inkomen?

Als zelfstandige is in essentie alles wat je binnenkrijgt van de verkoop van producten en/of diensten je bruto inkomen. Algemeen gesproken zijn dat alle bedragen op je uitgaande facturen samengeteld. 

Let op, de btw die je klanten je betalen hoort hier nooit bij. Dit is een belasting die geheel toekomt aan de overheid aan het einde van de maand of kwartaal.

Wanneer je een product verkoopt of een dienst levert, reken je het gehele bedrag dat je hiervoor ontvangt bij je bruto inkomen, of ook wel omzet. Pas bij de berekening van je netto-inkomen trek je de kosten, zoals de inkoopprijs van goederen, die je hebt gemaakt van dit bedrag af.

Bruto naar netto: zo bereken je het!

Nadat je alle bedragen op je uitgaande facturen hebt samengeteld (omzet), moet je, om je netto inkomen te weten te komen, rekening houden met deze uitgaande kosten:

• Sociale bijdragen
• Beroepskosten
• Btw
• Toekomstige belastingen

Je sociale bijdrage

De sociale bijdragen variëren naargelang hoeveel je netto verdient op jaarbasis en is onderhevig aan een minimum- en een maximumgrens. In de regel betaal je 20,5% op je netto belastbaar inkomen, tenzij je boven of onder een bepaalde inkomensgrens zit.

De volgende cijfers gelden voor aanslagjaar 2024 (inkomstenjaar 2023): 

• De minimumbijdrage (netto jaarinkomen < € 16 409,20) per kwartaal is € 95,88 voor zelfstandigen in bijberoep en € 866,62 voor zelfstandigen in hoofdberoep. 
• De maximumbijdrage (netto jaarinkomen > € 104 422,24) per kwartaal is € 4966,65.

Je betaalt je sociale bijdrage elk kwartaal zijn. Om te weten hoeveel je jaarlijks moet betalen aan sociale bijdragen, moet je daarom deze bedragen maal vier doen. Daarnaast worden de bedragen ook elk jaar geïndexeerd.

💡Accountable tip: Door ervoor te kiezen om meer sociale bijdragen te betalen, vermijd je onaangename verrassingen in de toekomst. Want als je te weinig sociale bijdragen betaalt, moet je ze nadien bijbetalen. Bovendien mag je sociale bijdragen inbrengen als beroepskost, wat ook ineens je belastingdruk verlaagt.

Je beroepskosten

Als zelfstandig ondernemer maak je kosten. Of het nu gaat om het inkopen van goederen, de aankoop van een nieuwe laptop of een deel van de elektriciteit – de kosten die je maakt om je zelfstandige activiteit uit te oefenen, mag je inbrengen. Door dit te doen, vermindert je netto belastbaar inkomen en dus ook je belastingdruk.

Uiteraard mag je niet zomaar alle kosten die je hebt van het bruto bedrag aftrekken. Enkel de kosten die een duidelijke link hebben met je beroep mag je (gedeeltelijk) aftrekken. 

Om te weten welke kosten je precies mag inbrengen en of ze 100% fiscaal aftrekbaar zijn, kun je hier een kijkje nemen.

Inkomende en uitgaande btw

Zoals we al zeiden, behoren je btw-inkomsten niet tot je bruto-inkomsten, maar is het toch belangrijk om bewust te zijn van het principe van btw.

Als je niet btw-plichtig bent, kun je deze alinea overslaan. Ben je als zelfstandige wel btw-plichtig? Lees dan nog even verder, want de inkomende btw op je bankrekening kan een vertekend beeld geven.

De btw die je int op producten en diensten moet je elke maand of kwartaal doorstorten aan de overheid. Dit geld is dus niet voor jou. In ruil daarvoor, mag je de btw die je zelf betaalt op professionele aankopen wel (gedeeltelijk) recupereren.

Om je netto inkomsten te bepalen, houd je de btw dus best buiten spel.

Je toekomstige belastingen

Door al je beroepskosten en sociale bijdragen van je omzet af te trekken, kom je aan je netto belastbaar inkomen. Op je netto belastbaar inkomen moet je nog personenbelasting betalen.

Als zelfstandige in een eenmanszaak, word je belast volgens personenbelasting en de daarbijbehorende progressieve belastingtarieven. Om te weten hoeveel belasting je precies zal moeten betalen en hoeveel je dus effectief netto zult overhouden, kun je de belastingtarieven raadplegen op deze pagina van de FOD Financiën. 

Begint je hoofd te duizelen of wil je een voorbeeld van een volledige berekening van bruto naar netto als zelfstandige of freelancer? Hieronder werken we er een fictieve case voor je uit.

Let op, er wordt afhankelijk van je woonplaats ook nog een gemeentebelasting worden. Deze gemeentebelasting varieert tussen de 0 en 9%. Het juiste tarief voor jouw woonplaats kun je hier raadplegen.

Bruto naar netto als zelfstandige in een eenmanszaak: een voorbeeld

• Het brutoinkomen: Joris is grafisch ontwerper en heeft een eenmanszaak. Hij telt alle bedragen (excl. btw) op zijn uitgaande facturen van het jaar 2023 samen en komt op een totaal van € 55.600. Dit zijn Joris’ brutoinkomsten voor dit jaar.

• Beroepskosten en sociale bijdragen:
  👨‍💻 Hij heeft dit jaar een marketingbureau ingeschakeld om zijn website wat naamsbekendheid te geven (kost: € 4500) en maakte nog enkele andere kosten, zoals verplaatsingen naar klanten met de trein en bus (kost: € 600), wat bureaumateriaal (kost: € 300) en enkele softwarelicenties voor het maken van grafische ontwerpen (kost: € 1200). Totaal: € 6600. 
  
  💸 Joris betaalt een sociale bijdrage van € 2.397,35 per kwartaal. Per jaar is dit een totale kost van € 9.589,40.
  
  
• Het netto belastbaar jaarinkomen van Joris bedraagt € 39.410,60.
  Dit hebben we zo berekend: € 55 600 (brutoinkomsten) – € 16.189,40 (beroepskosten en sociale bijdragen).

Progressieve personenbelasting

Nu we het netto belastbaar jaarinkomen kennen, kunnen we de belastingen berekenen. Er zijn twee stappen om je personenbelasting als zelfstandige in een eenmanszaak te berekenen.

Stap 1: Toepassen van de progressieve belastingschijven

Als zelfstandige in een eenmanszaak in België word je belast volgens de progressieve personenbelasting. Dit wil zeggen dat hoe meer je verdient, hoe meer je belast wordt. Dit zijn de belastingschijven voor aanslagjaar 2024 (inkomstenjaar 2023).

Schijf 1	Van 0,01 euro tot 15.200 euro	25%
Schijf 2	Van 15.200 euro tot 26.830 euro	40%
Schijf 3	Van 26.830 euro tot 46.440 euro	45%
Schijf 4	Meer dan 46.440 euro	50%

💡Meer weten over de progressieve belastingschijven? Check dan dit artikel.

• De eerste schijf van 0 to 15.200 euro wordt belast aan 25%.
  € 15200 x 25% = € 3800

• De tweede schijf is van 15 200 tot 26 830 euro en wordt belast aan 40%.
  € 11.630 (26.830 – 15.200) x 40% = € 4.652
  
• De derde schijf is van 26.830 tot 46.440 euro en wordt belast aan 45%.
  Joris’ netto belastbaar inkomen bedraagt € 39.410,60.
  € 12.580,60 x 45% (39.410,60 – 26.830) = € 5.661,27

• Als je netto belastbaar inkomen meer bedraagt dan € 46.440, pas je ook de belastingschijf van 50% toe.
  
• Nu tellen de we drie bedragen op. Dit komt op een totaalbedrag van € 14.113,27 personenbelasting.

Stap 2: Toepassen van de belastingvrije som

Stel dat Joris recht heeft op een belastingvrije som van € 10 160, dan wordt deze ook belast volgens de progressieve belastingschijven.

De eerste belastingschijf van de belastingvrije som is € 0 – € 10.680 en wordt belast aan 25%.
€10.160 (10.160-0) x 25% = € 2540

Hoeveel belastingen moet Joris nu betalen? € 14.113,27 (personenbelasting stap 1) – € 2.540 (belastingvrije som) = € 11.573,27

Joris houdt netto € 27.837,33 over (netto belastbaar inkomen – personenbelasting). Hij kan zichzelf dus een maandelijks een “loon” van max. € 2.319,78 toekennen.

In realiteit kan de berekening verschillen, afhankelijk van je persoonlijke situatie, belastingvrije som en gemeentebelasting. Contacteer onze belastingcoaches of een accountant voor meer informatie.

💡Accountable tip: In dit voorbeeld betaalt Joris veel personenbelasting. Door slim beroepskosten in te brengen, kun je je belastingen optimaliseren en meer netto overhouden. Onze belastingcoaches of onze zoekmachine van beroepskosten kunnen je hierbij helpen. Wees geen Joris, optimaliseer je belastingen en laat geen geld liggen!

Bruto naar netto in bijberoep

Veel zelfstandigen beginnen eerst in bijberoep voordat ze de stap zetten om zelfstandige in hoofdberoep te worden. In deze set-up moet je dus bij het berekenen van je personenbelasting ook rekening houden met je inkomen als werknemer. Deze handige tool berekent je bruto- en netto-inkomen als zelfstandige in bijberoep voor jou.

Vermijd verrassingen: zorg voor een duidelijk beeld op je netto-inkomen

Een 100% accuraat beeld krijgen op je netto-inkomen als freelancer of zelfstandige is moeilijk. Er zijn tal van factoren, zoals onverwachte beroepskosten of te recupereren btw, die invloed hebben op het uiteindelijke cijfer. Je weet vaak pas na afloop van het jaar hoeveel je nu echt netto over houdt, maar dat zijn vaak vijgen na Pasen, want jij wil natuurlijk weten hoeveel geld je maandelijks mag opmaken.

Toch kun je door bovenstaande tips en berekeningen een goed idee krijgen hoeveel je netto-inkomen als zelfstandige nu precies bedraagt.

Om accuraat en bijna moeiteloos je uitgaven en inkomsten bij te houden, en deze fiscaal) te optimaliseren, is er Accountable. Probeer het nu gratis. ✨