Sparen voor je pensioen als zelfstandige in bijberoep 

Als zelfstandige in bijberoep heb je misschien wel de meeste mogelijkheden om te sparen voor je pensioen. Je kan namelijk zowel via je werkgever als via je statuut als zelfstandige sparen voor een aanvullend pensioen. Maar op vlak van sociale bijdragen is je situatie iets minder aantrekkelijk. In dit artikel bespreken we jouw mogelijkheden in elke pensioenpijler.

Pensioensparen voor zelfstandigen in bijberoep: de vier pijlers

Zoals alle werknemers en zelfstandigen in hoofdberoep, kan je als zelfstandige in bijberoep sparen via de vier pensioenpijlers. We overlopen nog even kort wat die pijlers betekenen en daarna bespreken we in meer detail hoe jij als zelfstandige in bijberoep jouw pensioen kan aanvullen via elke pijler. 

⚖️De eerste pijler — het wettelijk pensioen

Het wettelijk pensioen is de basis van jouw pensioen. Dit is gebaseerd op het aantal gewerkte jaren en het verdiende loon tijdens je carrière. Iedereen die legaal werkt en bijdraagt aan het sociale zekerheidssysteem heeft recht op een gewaarborgd minimumpensioen vanaf twee derde van een volledige loopbaan als werknemer en/of zelfstandige.

💼 De tweede pijler — het aanvullend pensioen via de werkgever

De tweede pijler bestaat uit aanvullende pensioenregelingen die door werkgevers worden aangeboden. Ook mogelijkheden voor een aanvullend pensioen als zelfstandige vallen onder de tweede pijler.

🏦 De derde pijler — individueel pensioensparen

De derde pijler omvat individuele pensioenplannen die je zelf kan afsluiten ongeacht je statuut. Dit zijn vaak fiscaal voordelige spaar- en beleggingsproducten zoals pensioenspaarfondsen of levensverzekeringen. 

📈 De vierde pijler — vrijwillig sparen en investeren

De vierde pijler verwijst naar alle andere vormen van sparen en investeren die je vrijwillig kan doen om je pensioen aan te vullen. Dit kan onder andere bestaan uit vastgoed, spaarrekeningen, aandelen of andere investeringen. Vaak hebben deze geen fiscale voordelen.

Wat betekent een bijberoep voor de eerste pensioenpijler?

Zelfstandigen in hoofdberoep bouwen hun pensioen op via sociale bijdragen en zelfstandigen in bijberoep bouwen hun pensioen voornamelijk op via hun werkgever dankzij socialezekerheidsbijdragen op het brutoloon van je job in loondienst. 

Ook als zelfstandige in bijberoep moet je sociale bijdragen betalen, maar die leveren niet altijd iets op voor je pensioen. Je moet namelijk minstens de minimumbijdrage van een zelfstandige in hoofdberoep betalen voor het iets kan opleveren voor je pensioen. Tegenwoordig is die minimumbijdrage ongeveer 864 euro + de administratiekosten van je sociaal kantoor (3% tot 4%). Bij Liantis is dat 898,21 euro in 2024.

Betaal je per kwartaal minder dan dit bedrag, dan zijn jouw sociale bijdragen grotendeels een solidariteitsbijdrage. Betaal je voor je bijberoep bijdragen aan het tarief van een zelfstandige in hoofdberoep? Dan kan je voor je zelfstandige activiteit in bijberoep wel pensioenrechten opbouwen.

Het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) onderzoekt automatisch of je voor je bijberoep recht hebt op een pensioen. Woon je in het jaar voor je pensioen in het buitenland, dan moet je wel zelf een pensioenaanvraag indienen.

💡Accountable tip: Je kan de huidige stand van jouw situatie ook altijd raadplegen via My Pension.

Een aanvullend pensioen via de tweede pensioenpijler

Als werknemer bestaat deze pijler doorgaans uit groepsverzekeringen of pensioenfondsen. Zowel jouw werkgever als jijzelf dragen hieraan bij. Maar als zelfstandige in bijberoep heb je ook de mogelijkheid om alleen op een fiscaal vriendelijke manier jouw pensioen aan te vullen. Dat kan via het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) of de Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ).

Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ)

Het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen is 100% fiscaal aftrekbaar. Alle investeringen in jouw VAPZ tellen dus mee als een kost en verlagen het bedrag waarop je sociale bijdragen en belastingen moet betalen.

Dit zijn de voornaamste kenmerken van het VAPZ:

💰 Je krijgt gegarandeerd alle betaalde premies terug bij je pensioen.

📊 Je mag jaarlijks maximaal 8,17% van je belastbaar inkomen in een VAPZ storten. (9,40% voor het sociaal VAPZ.)

💸 Je stort beter niet meer dan het plafond van € 3.965,77 euro want de overschot is niet fiscaal aftrekbaar. (€ 4.562,82 voor een sociaal VAPZ.)

🚫 Als bijberoeper kun je alleen een VAPZ afsluiten als je sociale bijdragen even hoog zijn als die van een zelfstandige in hoofdberoep.

Wat is een sociaal VAPZ?

Het sociaal VAPZ heeft dezelfde kenmerken als een gewoon VAPZ maar het biedt ook bescherming voor risico’s zoals arbeidsongeschiktheid, invaliditeit, en overlijden. 

Bij een sociaal VAPZ gaat een klein deel van de premies niet naar jouw pensioen maar naar een solidariteitsfonds om die extra bescherming te kunnen dekken.

Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ)

Wanneer je het plafond van je VAPZ hebt bereikt, is de Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen een interessante aanvulling. Het is ook een goede optie als je te weinig sociale bijdragen betaalt om voor een VAPZ in aanmerking te komen. 

Dit zijn de belangrijkste kenmerken van een POZ:

💰Je krijgt een belastingvoordeel van 30% op de premies.

💸 Je betaalt wel een belasting van 4,4% op de premies.

💼 Je kan de POZ-bijdragen niet als beroepskost aftrekken.

🧮 Je moet rekening houden met de 80%-regel.

🧓 Je profiteert van een gunstige inkomstenbelasting van 10% bij de uitbetaling van het eindkapitaal 

Sparen als bijberoeper via de derde en vierde pensioenpijler

Spaarformules in de derde en vierde pijler zijn niet afhankelijk van je statuut. Iedereen, dus ook een zelfstandige in bijberoep, kan hier gebruik van maken.

Individuele formules bij de bank

Als particulier kan je pensioensparen bij je bank. De bijdragen zijn beperkt maar ze zijn wel fiscaal voordelig. 

In 2024, is het standaard maximumbedrag € 1.020. Daarop krijg je een belastingvermindering van 30% wat neerkomt op een maximaal belastingvoordeel van € 306.

Je kan ook kiezen voor het verhoogde maximumbedrag van €1.310 per jaar. Dan krijg je wel slechts 25% belastingvermindering, wat neerkomt op een maximaal belastingvoordeel van € 327,50.

Ook langetermijnsparen is een optie. Voor dit jaar bedraagt het plafond € 2.450, maar dat is ook afhankelijk van jouw belastbaar inkomen. 

Net zoals bij pensioensparen geniet je van een belastingvoordeel van 30%. Dit levert een fiscaal voordeel op van maximaal 735 euro. Maar bij langetermijnsparen betaal je een premietaks op elke storting. Daarnaast betaal je 10% eindbelasting wanneer je het geld opneemt en bij pensioensparen is dat slechts 8%.

Andere spaaropties voor je pensioen

Naast het wettelijk pensioen en alle spaarformules bij verzekeraars, pensioenfondsen en banken, kan je het heft ook in eigen handen nemen. Dan denken we bijvoorbeeld aan investeringen in aandelen of vastgoed.

Het voordeel hiervan is dat er geen limieten zijn, dat je beperkte instapkosten betaalt en dat de mogelijke winst groter is. Het nadeel is echter dat je net zo goed verlies kan maken en dat er aan de meeste beleggingen geen fiscale voordelen verbonden zijn.

Nog vragen over je pensioen als zelfstandige in bijberoep?

Als bijberoeper heb je veel mogelijkheden om je pensioen verder op te bouwen. Wanneer je in aanmerking komt voor VAPZ, is dat doorgaans de beste keuze. Maar hoeveel levert dat dan op? Via onze pensioensimulator kan je ontdekken hoeveel je zou moeten investeren en wat dat dan oplevert.